Anayasa nedir ?
Anayasa en basit tanımıyla, bir devletin temel örgütleniş tarzını , organlarını, bu organlar arası ilişkileri, devletle birey arasındaki ilişkilerde temel kuralları belirleyen üstün bir kanundur. Vatandaşların sivil-siyasi haklarının yanısıra sosyal güvenlik, sağlıklı bir ortamda çalışma, dinlenme hakkı gibi ekonomik ve sosyal hakları anayasalarda yer almaktadır. Bu haklar devlete ve çalışma yaşamında işverenlere karşı ileri sürülür.
Bu haklar temel insan hakları olduğundan mutlaktır ve hiçbir şarta bağlı tutulamaz, sözleşmelerde bu temel insan hakları aleyhine hüküm konulamaz, sözleşmeye konsa bile hukuken hiçbir değer taşımazlar. Şimdi kısaca temel kanun metni olan ve yasaların en üstünde gelen Anayasamızdaki işçilere tanınan temel hakları sıralayalım.
İŞÇİLERİN TEMEL ANAYASAL HAKLARI NELERDİR ?
Çalışanların temel haklarının başında, çalışma hakkı ve özgürlüğü gelmektedir.
Sosyal devlet, bireylere çalışma hakkını sosyal bir hak olarak tanımıştır. Çalışanların temel hakları, kadın ve genç işçilerin korunmasına bağlı olarak gelişmiş, sosyal güvenlik hakkı, örgütlenme hakkı, toplu iş sözleşmesi ve grev hakkı, iş güvencesi hakkı, dinlenme hakkı, işçi sağlığı ve güvenliği hakkı temel sosyal haklar olarak kabul edilmiştir.
Anayasamızın 2.maddesine göre TC, sosyal bir hukuk devletidir. Sosyal devlet, güçlü karşısında zayıfı koruyucu bu kişilerin toplumsal eşitsizliklerden kaynaklanan mağduriyetini azaltıcı şekilde insan onuruna yaraşan asgari bir yaşam düzeyini sağlamalıdır.
Anayasa’nın 49. maddesine göre “Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir. Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları korumak, çalışmayı desteklemek ve işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak için gerekli tedbirleri alır”.
Anayasa’nın 60. maddesinde düzenlenen Sosyal güvenlik hakkı “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir.” •
Örgütlenme hakkı, toplu iş sözleşmesi ve grev hakkı: Anayasa’da, çalışanların ve işverenlerin, üyelerinin çalışma ilişkilerinde ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için, önceden izin almaksızın, sendikalar ve üst kuruluşlar kurma hakkına sahip bulundukları hükme bağlanmıştır (AY/m.51/1). •
Ücretsiz çalışma yasağı: Angarya yasaktır (AY/m.18).
Asgari ücretin sağlanması ve adil ücret hakkı: Anayasa’nın 55’inci maddesine göre; “Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları ise uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır. Asgarî ücretin tespitinde ülkenin ekonomik ve sosyal durumu göz önünde bulundurulur. ”
Dinlenme hakkı: Madde 50 – Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.
Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar.
Dinlenmek çalışanların hakkıdır.
Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.
İşçilerin Anayasal hakları hukuk devleti ilkesi gereğince mahkemeler ve idare tarafından güvence altına alınmıştır. İşçilerin haklarının ihlali halinde mahkemeler ve idari organlarda işçi hakkını arayabilir.
1136 sayılı Avukatlık Yasası
Madde 1. Avukatlık, kamu hizmeti ve serbest bir meslektir. (Değişik: 2/5/2001-4667/1 m.) Avukat, yargının kurucu unsurlarından olan bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder.
Avukatlığın Amacı Madde 2. (Değişik: 2/5/2001-4667/2 m.)
Henüz yorum yapılmamış, sesinizi aşağıya ekleyin!